Budki lęgowe zawieszane są w przydomowych ogródkach, parkach, czasami nawet na balkonach. Również w krotoszyńskich lasach znajduje się ich niemało. Nasze nadleśnictwo zaewidencjonowało 1500 budek, które stanowią uzupełnienie naturalnych miejsc gniazdowania dziuplaków wtórnych.
Dziuplaki wtórne to ptaki nie potrafiące samodzielnie wykuć dziupli i w związku z tym zasiedlające „lokale” wcześniej przygotowane przez dzięcioły. Wśród tej grupy ptaków znajduje się wiele gatunków owadożernych. Również inne grupy zwierząt korzystają z „ptasiej deweloperki”. Zaliczają się do nich np. nietoperze, gryzonie (np. orzesznica), osy i szerszenie.
Budki dla ptaków są produkowane w różnych rozmiarach, dostosowanych do wymagań poszczególnych gatunków naszych skrzydlatych sprzymierzeńców. Najistotniejsze jest zapewnienie bezpieczeństwa pisklętom. Z tego powodu budki muszą być odpowiednio głębokie, aby drapieżniki nie mogły wyciągnąć z nich swoich ofiar. Równie istotne jest, aby nie były zawieszone w bezpośrednim sąsiedztwie gałęzi, na których mogłaby się czaić kuna. Także wszelkie patyczki zamocowane w pobliżu otworu wlotowego są ptakom zbędne, a mogą stanowić znaczne ułatwienie dla drapieżników.
Jesienne czyszczenie budek można rozpocząć w drugiej połowie października i trzeba je zakończyć przed 1 marca. Terminy te wynikają z obowiązującego rozporządzenia Ministra Środowiska o ochronie gatunkowej zwierząt.
Dlaczego czyścimy budki?
Zdarza się, że w ciągu sezonu lęgowego w budce są wyprowadzane 2-3 lęgi. Za każdym razem gniazdo jest dobudowywane, więc pisklęta są coraz bliżej otworu wylotowego. W kolejnym roku lokatorzy mogliby być zbyt wysoko, co znacznie ułatwiłoby zadanie drapieżnikom. Usunięcie starych gniazd ogranicza również występowanie zamieszkujących je pasożytów. Dodatkowo w trakcie czyszczenia budek dokonuje się niezbędnych napraw, dzięki którym ptaki mogą korzystać z tych miejsc lęgowych przez wiele lat.Przy okazji jesiennych prac konserwacyjnych można się również dowiedzieć jacy lokatorzy korzystali z budek. Różne gatunki ptaków budują różne gniazda, np. sikory wykorzystują głównie mech i drobne piórka, a kowaliki drobne płatki kory. Wiemy również, że ptaki chętnie zasiedlają przygotowane dla nich skrzynki lęgowe i prawie w każdej z nich znajdujemy ślady po wyprowadzonych młodych.
Nadleśnictwo Krotoszyn każdego roku dokonuje przeglądu i czyści wszystkie budki lęgowe znajdujące się w naszych lasach. Wywieszamy także ok. 200 nowych skrzynek. Część z nich zastępuje te, które nie nadają się już do dalszego użytkowania, a reszta instalowana jest w nowych miejscach.
