19 potrzebujących rodzin lub osób samotnych z powiatu krotoszyńskiego znalazło się w oficjalnej bazie „Szlachetnej Paczki”. Chcesz im pomóc? To nic trudnego.

Co trzeba zrobić? Wystarczy wejść na stronę www.szlachetnapaczka.pl. Tam opisane są historie i potrzeby rodzin z naszego terenu. Po wybraniu jednej przygotuj paczkę kierując się przy tym „listą potrzeb i marzeń”. Pomoże ci w tym wolontariusz – opiekun wybranej rodziny. Paczki nie trzeba robić indywidualnie, można ją zorganizować wraz ze znajomymi, kolegami z pracy, czy najbliższymi. Gotową paczkę dostarcz do magazynu w krotoszyńskiej bibliotece w Weekend Cudów (14 - 15 grudnia).

Rodziny z powiatu krotoszyńskiego, które potrzebują pomocy

Pani Zofia z rodziną

Pani Zofia - 47 lat
siostra Janina - 49 lat

Pani Zofia i pani Janina mieszkają wspólnie. Razem pokonują życiowe trudności. Dopóki żyli ich rodzice oraz wujek, kobiety mogły liczyć na ich wsparcie i towarzystwo. Wskutek rosnących kosztów życia, zaczęły mieć problemy finansowe. Ponadto dom, w którym zamieszkują, wymaga gruntownego remontu. Widoczna jest w nim wilgoć. Nie posiadają też łazienki. Obie kobiety są niepełnosprawne intelektualnie w stopniu umiarkowanym i chorują przewlekle. Pani Zofia cierpi na schizofrenie paranoidalną i musi przyjmować bardzo silne leki, aby móc funkcjonować w społeczeństwie. Z kolei jej siostra leczy się na nadciśnienie i walczy z depresją. Siłę do zmagania się z codziennymi trudnościami daje im uczestnictwo w warsztatach, które pozwalają im rozwijać swoje umiejętności manualne. Poznane tam osoby zachęcają je do wychodzenia z domu i włączania się w różne aktywności społeczne. Siostry marzą jedynie o spokojnym życiu w swoim towarzystwie.

3 kluczowe potrzeby: Kuchenka, Żywność, Mikrofalówka

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Elżbieta z rodziną

Pani Elżbieta - 50 lat
syn Andrzej - 19 lat
syn Janusz - 15 lat

Pani Elżbieta mieszka wraz z dwoma synami w domu na wsi. Nie pracuje i nigdy nie pracowała ze względu na orzeczenie o niezdolności do pracy z tytułu niepełnosprawności umysłowej w stopniu umiarkowanym. Kobieta zajmuje się domem. Andrzej uczy się w szkole branżowej i chce pracować w zawodzie jako mechanik. Z kolei Janusz uczy się w szkole specjalnej z internatem. Sytuacja rodziny pogorszyła się kilka lat temu kiedy zmarł partner pani Elżbiety i ojciec jej dzieci. Partner dbał o rodzinę i dom. Pomimo trudnej sytuacji finansowej i własnych ograniczeń opłaca wszystkie rachunki terminowo. Dba o to, żeby nie zadłużyć rodziny. Członkowie rodziny wspierają się wzajemnie.

3 kluczowe potrzeby: Voucher na kurs prawa jazdy dla Andrzeja, Obuwie zimowe, Kołdra i poduszka

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pan Jan

Pan Jan - 68 lat

Pan Jan jest emerytem. Całe swoje życie pracował zawodowo jako betoniarz oraz podejmował różnych prac dorywczych, aby pomóc w wychowaniu dwójki dzieci swojej partnerki. Z tego powodu ma spore problemy z kręgosłupem. Gdy jego zdrowie zaczęło zawodzić, nie mógł już tyle pracować. Kiedy dzieci jego partnerki usamodzielniły się, a ona otrzymała w spadku po swojej mamie mieszkanie zostawiła pana Jana samego z opłatami, zaciągniętymi wspólnie kredytami i innymi zobowiązaniami. Pan Jan załamał się i nie był w stanie utrzymać mieszkania, co doprowadziło w ostateczności do bezdomności. Po dwóch latach życia na ulicy otrzymał małe mieszkanie pod schodami w kamienicy oraz wsparcie od pomocy społecznej. W mieszkaniu nie ma łazienki ani podstawowych sprzętów i mebli. Jest jednak bardzo wdzięczny za posiadanie swojego miejsca na ziemi. Ze względu na choroby przewlekłe nie jest w stanie zbyt wiele zrobić sam, aby poprawić swoją sytuację. Stara się utrzymać swoje mieszkanie na tyle, na ile jest to możliwe w czystości.

3 kluczowe potrzeby: Zlewozmywak jednokomorowy z szafką, Kanapa, Mała szafka (na naczynia)

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Ewa z Rodziną

Pani Ewa - 30 lat
mąż Jan - 34 lata
syn Adam - 9 lat
córka Beata - 8 lat
córka Dorota - 5 lat
córka Hania - 3 lata

Pani Ewa mieszka wspólnie z mężem i czwórką dzieci w budynku należącym do wspólnoty. Mieszkanie jest własnością jej mamy. Pan Jan pracuje w prywatnej firmie, do której codziennie dojeżdża kilka kilometrów. Z kolei pani Ewa zajmuje się domem i wychowaniem dzieci. Do obecnej, trudnej sytuacji rodziny doprowadziło kilka niesprzyjających wydarzeń, z którymi muszą się zmagać. W ubiegłym roku pani Ewa utraciła kolejną ciążę, co było powodem jej załamania. Oprócz tego, pani Ewa ma inne problemy zdrowotne. W październiku leżała w szpitalu, aby zrobić w tym kierunku konkretne badania lekarskie. Rodzina ma także problemy finansowe, gdyż została oszukana przez firmę, która oferowała im zakup pompy ciepła. Obecnie sprawa toczy się w sądzie, a komornik zajął wynagrodzenie pana Jana na poczet rat tego zobowiązania. Małżeństwo stara się wspierać wzajemnie, a dzieci stanowią dla nich motywację, aby się nie poddawać.

3 kluczowe potrzeby: Biurka, Krzesła do biurka, Obuwie zimowe

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pan Przemysław

Pan Przemysław - 57 lat

Pan Przemysław to samotny mężczyzna w średnim wieku, któremu choroba całkowicie zmieniła życie i pozbawiła kontaktu z ludźmi. Przed zdiagnozowaniem choroby i nasileniem się jej objawów mężczyzna prowadził bardzo aktywne życie. Miał rodzinę i pracował zawodowo jako operator maszyn w magazynie dużej firmy, a wolny czas spędzał w ogrodzie uprawiając rośliny. Wszyscy podziwiali jego zadbany ogródek. Kiedy objawy przewlekłej choroby zaczęły się nasilać, pan Przemysław stał się niespokojny i bardzo nerwowy. Nie potrafił współpracować w grupie, dlatego został zwolniony z pracy. Nie otrzymał wsparcia od nikogo bliskiego. Został sam ze swoimi problemami zdrowotnymi. Mężczyźnie zdiagnozowano chorobę przewlekłą, która uniemożliwia mu podjęcie pracy. Pan Przemysław żyje bardzo skromnie, stara się tak gospodarować swoimi skromnymi funduszami, aby zawsze mógł wykupić leki. Jeśli brakuje mu pieniędzy sprzedaje najbardziej wartościowe przedmioty w domu. Jest zaradny. Leczenie przynosi rezultaty tylko wtedy, gdy regularnie przyjmuje leki. Stara się, aby jak najrzadziej pojawiały się u niego objawy choroby, które utrudniają mu życie w społeczeństwie. Aktualnie jedyną osobą, z którą ma kontakt i która go odwiedza jest opiekunka społeczna.

3 kluczowe potrzeby: Telefon komórkowy (dla seniora), Żywność, Obuwie

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Anna z rodziną

Pani Anna - 58 lat
córka Kamila - 17 lat

Pani Anna wraz z 17-letnią córką kilka tygodni temu wróciły ze schroniska dla bezdomnych z innego województwa i zamieszkały w starym, zdewastowanym domu, który należał do teścia pani Anny. Życie nie rozpieszczało tej rodziny. Mąż kobiety był uzależniony od alkoholu. Zmarł 8 lat temu. W tym roku straciła ona również syna, który chorował na depresję. Kamila, podobnie jak jej brat, boryka się z depresją. Pani Anna przez lata podejmowała różne prace. Opiekowała się osobami z niepełnosprawnością, dorabiała także w firmach przetwórczych. Obecnie aktywnie szuka pracy w nowym miejscu zamieszkania, a córka uczy się w technikum. Pani Anna chciałaby ukończyć kurs na opiekuna osób niepełnosprawnych i podjąć pracę w takim charakterze. Z kolei jej córka chciałaby doskonalić swoje umiejętności związane z grafiką.

3 kluczowe potrzeby: Łóżko jednoosobowe, Kanapa rozkładana, Żywność

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pan Mirosław

Pan Mirosław - 64 lata

Pan Mirosław jest samotnym mężczyzną w wieku przedemerytalnym. Mężczyzna przez większość swojego życia pracował jako tokarz. Cieszył się stabilnością finansową oraz wsparciem rodzinnym. Jego życie było pełne radości, podróży oraz różnych aktywności sportowych. W wyniku serii trudnych wydarzeń jego życie uległo dramatycznej zmianie. Krótko po śmierci matki stracił także pracę. Nie potrafił sobie poradzić z trudnościami, dlatego zaczął nadużywać alkoholu. Stracił mieszkanie, a rodzeństwo zerwało z nim kontakt. Po kilku latach spędzonych na ulicy zdecydował się na odwyk. Postanowił zawalczyć o siebie. Na nowo odnalazł w sobie pasję do sportu oraz odbudował relację z jednym z braci, który wspiera go w walce o godne, spokojne i szczęśliwe życie. Aktualnie mężczyzna każdą wolną chwilę poświęca na remont przyznanego mu mieszkania socjalnego. Oczekuje wsparcia finansowego z emerytury, ponieważ to może przyczynić się do jego stabilizacji życiowej. Każdy dzień staje się nową szansą na poprawę sytuacji życiowej i stabilizację. Pan Mirosław udowadnia, że z każdego, nawet najtrudniejszego doświadczenia można zbudować lepsze jutro.

3 kluczowe potrzeby: Lodówka, Kuchenka indukcyjna, Garnki i patelnia pod płytę indukcyjną

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Yana z rodziną

Pani Yana - 70 lat
wnuk Vladymir - 12 lat

Babcia i jej 12-letni wnuk uciekli z Ukrainy zostawiając za sobą zniszczone przez wojnę życie. Zamieszkali w skromnym jednopokojowym mieszkaniu i borykają się z bólem po stracie matki chłopca i nieobecnością ojca, który walczy na wojnie. Mimo wielu chorób przewlekłych babcia pełni rolę opiekunki, a wnuk zmaga się z lękiem i smutkiem. Trudno mu zaadaptować się do nowych warunków. Wspomnienia dawnych czasów, które babcia przywołuje, inspirują chłopca do marzeń o odbudowie życia i umacniają ich więź. Wzajemne wsparcie pozwala im wierzyć w lepsze jutro i dążyć do stabilności traktując ją jako najważniejszy cel.

3 kluczowe potrzeby: Pralka, Materac, Żelazko

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pan Antoni

Pan Antoni - 48 lat

Pan Antoni mieszka samotnie w domu rodzinnym. Jego najlepszym przyjacielem i towarzyszem dnia codziennego jest pies, którego adoptował kiedyś ze schroniska. Wcześniej mężczyzna mieszkał z córką oraz swoim ojcem. Niestety tata mężczyzny zmarł, a dziewczyna wyprowadziła się do partnera. Pan Antoni pozostał sam. Jego codzienne funkcjonowanie utrudnia także choroba. Mężczyzna posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Walczy również z cukrzycą. Choroby sprawiły, ze stał się niezdolny do pracy. Pobiera on jedynie rentę chorobową. Mimo przeciwności losu mężczyzna z optymizmem spogląda w przyszłość.

3 kluczowe potrzeby: Kuchenka gazowa (na butlę), Żywność, Środki czystości

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Marzena z rodziną

Pani Marzena - 44 lata
syn Jan - 13 lat
córka Monika - 12 lat

Pani Marzena żyje na wiosce, w której ciężko o pracę i nawiązywanie nowych znajomości. Wychowuje dwoje nastolatków, którym chciałaby zapewnić lepszy byt. Brak wsparcia rodzinnego oraz trudne warunki mieszkaniowe nie pozwalają na swobodę w uczeniu się dzieci, zabawie, rozwoju i pracy. Matka dzieci próbuje znaleźć zatrudnienie lecz ze względu na jej długą przerwę nie ma odpowiednich na daną chwilę kompetencji by podjąć pracę. Choć widoczna jest pewna nieporadność mamy to stara się być przy dzieciach wspierać i rozwiązywać trudy dnia codziennego.

3 kluczowe potrzeby: Łóżko piętrowe z materacami dla nastolatków, Pościele (z prześcieradłem), Zestaw garnków

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Beata z rodziną

Pani Beata - 44 lata
mąż Adam - 46 lat
syn Szymon - 11 lat
syn Kacper - 9 lat
córka Monika - 17 lat

Pani Beata wraz z panem Adamem wspólnie wychowują trójkę dzieci. Na co dzień pan Adam pracuje, a jego żona zajmuje się domem oraz dziećmi. Córka pary jest w bardzo złej kondycji psychicznej. Miała kilka prób samobójczych, dlatego aktualnie pozostaje pod opieką psychologów i psychiatrów. Nie ma możliwości, aby została ona pozostawiona bez opieki. Pani Beata ciągle musi pilnować oraz opiekować się swoją córką. Dba o to, aby jej synom niczego nie zabrakło. Rodzina jest ze sobą bardzo zżyta. Wspierają się nawzajem.

3 kluczowe potrzeby: Lodówka, Mikrofalówka, Żywność

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Michalina z rodziną

Pani Michalina - 26 lat
partner Jacek - 28 lat
córka Zofia - 6 lat
syn Michał - 4 lata
córka Julia - 2 lata

Pani Michalina oraz pan Jacek wspólnie wychowują trójkę dzieci. Na co dzień kobieta pracuje w sklepie w systemie zmianowym. W tym czasie mężczyzna zajmuje się dziećmi. Rodzina w maju tego roku przeprowadziła się do mieszkania socjalnego. Wcześniej mieszkali oni z dziadkiem kobiety. Jest im niezwykle trudno zapewnić dobry byt swoim dzieciom. Mimo trudnych warunków mieszkalnych oraz ciężkiej sytuacji finansowej wszyscy członkowie rodziny bardzo się kochają i okazują sobie wzajemne wsparcie.

3 kluczowe potrzeby: Łóżko piętrowe, Biurko, Żywność

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Aneta z rodziną

Pani Aneta - 28 lat
partner Bartosz - 38 lat
syn Jakub - 12 lat
córka Małgorzata - 9 lat
syn Kacper - 0 lat

Pani Aneta jest skromną i miłą kobietą. Jest po trudnym rozwodzie, a ojciec starszych dzieci nie utrzymuje z nimi kontaktu. Od trzech lat mieszka z partnerem i dziećmi w wynajmowanym mieszkaniu. Z panem Bartoszem ma najmłodszego syna. Rodzina wynajmuje mieszkanie w małej miejscowości, w której pracuje mężczyzna. Jest brukarzem, a jego praca jest zależna od pogody. To sprawia, że wypłata jesienią i zimą jest niska. Syn pani Anety i pana Bartosza kończy w grudniu rok. Od nowego roku przejdzie na świadczenie z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego, które będzie wynosiło 1000 złotych. Póki co nie może wrócić do pracy. W ich miejscowości nie ma żłobka, a nie ma z kim zostawić synka.

3 kluczowe potrzeby: Zestaw mebli dziecięcych, Odzież, Pościel

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Lucyna z rodziną

Pani Lucyna - 41 lat
mąż Bartosz - 39 lat
syn Wojciech - 15 lat
syn Paweł - 14 lat
córka Hanna - 12 lat
córka Aneta - 8 lat
córka Lena - 4 lata

Pani Lucyna i pan Bartosz wychowują pięcioro dzieci. Przed laty rodzina wynajmowała mieszkanie, które w czasie pandemii musiała w krótkim czasie opuścić. Zbiegło się to w czasie z narodzinami najmłodszej córki. Od tego momentu rodzina boryka się z problemami finansowymi. Obecnie wynajmują dom, ale z pomocą rodziny udało im się kupić od nich mieszkanie. Obecnie wspólnymi siłami je remontują. Pani Lucyna chciałaby po latach wrócić do pracy. Z zawodu jest kucharką. Z kolei pan Bartosz to złota rączka. Chętnie podejmuje się różnych prac. Jest otwarty, żeby doskonalić swoje umiejętności poprzez nowe kursy i szkolenia.

3 kluczowe potrzeby: Kuchenka, Żywność, Środki czystości

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Dagmara z rodziną

Pani Dagmara - 31 lat
babcia Zofia - 73 lata
syn Filip - 8 lat

Pani Dagmara w sierpniu tego roku odeszła od męża. Jest w trakcie składania papierów rozwodowych i wniosku o alimenty. Jej mąż nadużywał alkoholu i substancji psychoaktywnych oraz uzależniony jest od hazardu. Pani Dagmara, przez cztery lata małżeństwa, nigdy nie czuła się przy nim stabilnie. Wychowując Filipa, nie mogła już pozwolić sobie na traktowanie jej bez godności i szacunku. Kobietę wychowywała babcia, która była dla niej i jej rodzeństwa rodziną zastępczą. To właśnie do niej wprowadziła się latem, by czuć się bezpiecznie i spokojnie ze swoim dzieckiem. Babcia pani Dagmary w ostatnim czasie bardzo podupadła na zdrowiu. Choroba otępienna, która jest diagnozowana w kierunku Alzheimera i Parkinsona nie pozwala na zostawienie jej samej w domu. Wnuczka będzie starała się o świadczenie wspierające na babcię. Mają już złożone odpowiednie dokumenty. Żyją z babci emerytury i świadczenia na dziecko - 800+. Mąż nie płaci alimentów.

3 kluczowe potrzeby: Łóżko dla seniora - pojedyńcze, wyższe kolor szary, Krzesło obrotowe, Odzież

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Anna z rodziną

Pani Anna - 38 lat
mąż Mariusz - 39 lat
córka Marta - 16 lat
córka Maja - 8 lat

Pani Anna obecnie nie pracuje. W firmie, w której odbywała staż nie udało jej się uzyskać zatrudnienia. Z kolei pan Mariusz od niedawna pracuje u prywatnego zleceniodawcy jako kierowca. Rodzice mają dwie córki. Dziewczynki chodzą do szkoły. Do obecnej sytuacji doprowadził wcześniejszy brak pracy, bark dochodu i zadłużenie. Pan Mariusz posiada dozór kuratorski ze względu na kradzież złomu, której dokonał rok temu. Pogubił się i chciał ratować byt swojej rodziny. Wybrał niewłaściwą drogę na polepszenie sytuacji rodzinnej. Został ukarany pracami społecznymi i zobowiązał się do spłaty zadłużenia w miesięcznych ratach. Sprawa zostanie umorzona po odpracowaniu prac społecznych i spłacie zadłużenia. Wziął odpowiedzialność za swoje czyny. Pani Anna szuka pracy. Ma nadzieje, że w najbliższym czasie zdołają odłożyć pieniądze na remont mieszkania i poprawić warunki życia rodziny. Rodzina jest bardzo zżyta. W trudnych chwilach życia trzymają się razem i wzajemnie wspierają. Żyją bardzo skromnie, ale nie narzekają na swój los.

3 kluczowe potrzeby: Lodówka, Bon do sklepu z odzieżą dla córek., Mikrofalówka

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Izabela z rodziną

Pani Izabela - 45 lat
mąż Andrzej - 43 lata
syn Jakub - 23 lata
córka Anna - 18 lat
brat Maciej - 33 lata

Pani Izabela od siedmiu lat zajmuje się swoim bratem, który cierpi na czterokończynowe porażenie mózgowe i jest całkowicie zależny od pomocy innych osób. Po śmierci rodziców siostra wzięła pana Macieja do siebie pod opiekę, bo nie chciała go oddawać do domu pomocy społecznej. Jej drugi brat nie chciał jej pomóc i zerwał wszelkie kontakty z rodziną. Pani Izabela była zmuszona zrezygnować z pracy. Rodzina mieszka w niedużym, piętrowym domu. Jej mąż pracuje, a córka Anna uczy się w szkole średniej. Z kolei syn Jakub poszukuje pracy, a na razie pomaga mamie w opiece nad wujem. Jest pomocny zwłaszcza, gdy trzeba go nosić po schodach. Wszyscy członkowie rodziny imponują determinacją i altruizmem. Największym marzeniem i jednocześnie troską pani Izabeli jest móc zapewnić bratu opiekę na przyszłość.

3 kluczowe potrzeby: Materac przeciwodleżynowy 120/200, Poduszka przeciwodleżynowa, Klin ortopedyczny (separator do kolan)

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pani Maria z rodziną

Pani Maria - 76 lat
mąż Stanisław - 78 lat

Pani Maria i pan Stanisław to kochające się małżeństwo, które z racji wieku zmaga się z wieloma chorobami. Rodzina pomimo bardzo skromnego życia radziła sobie finansowo, lecz bardzo dużo zmieniło się po bardzo poważnym wypadku mężczyzny. Od wypadku ich życie to codzienne wizyty pielęgniarek, które zmieniają opatrunki. Małżeństwo pomimo bardzo skromnych warunków nie prosi o wiele. Najważniejsza dla nich jest rodzina i spędzanie z nimi czasu.

3 kluczowe potrzeby: Lodówka, Opatrunki (gazy, rękawiczki jednorazowe, płyny odkażające Prontosan, bandaże), Suszarka na prania (rozkładana)

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Pan Tadeusz

Pan Tadeusz - 66 lat

Pan Tadeusz po śmierci brata, który odszedł w zeszłym roku, mieszka samotnie w niewielkim, bardzo skromnym domu. Nigdy nie założył rodziny, tylko odwiedza go co jakiś czas brat, który mieszka 100 km od niego. Pan Tadeusz przed laty uprawiał ziemię. W przeszłości miewał problemy z alkoholem, co sprawiło, że nie przepracował odpowiedniej liczba lat i w tym momencie otrzymuje tylko 800 zł emerytury. Obecnie nie ma problemu z nałogiem, podejmuje się różnych dorywczych prac, własnymi siłami remontuje stary dom.

3 kluczowe potrzeby: Piec typu angielka, Żywność trwała, Środki czystości

Jeżeli chcesz pomóc - kliknij tutaj i poznaj szczegółowe potrzeby rodziny

Zużyte Baterie (2)

Zebrali ponad milion baterii

Sami dobrze wiedzą, co znaczy potrzebować pomocy