Brakuje wody, a zapotrzebowanie wzrośnie o ponad 50 procent. Jak oszczędzać?

Kryzys klimatyczny pogłębia problemy z dostępem do wody. Ciągle słyszymy o deficycie wody, wysychających rzekach i uprawach na polu. W czasie upałów wiele samorządów wprowadzało więc zakaz podlewania ogródków czy napełniania przydomowych basenów.

Światowe zapotrzebowanie na wodę rośnie 

"W regionach, które i tak już cierpiały na deficyt opadów, będzie ich jeszcze mniej - np. w krajach śródziemnomorskich. Deszcze i śnieg występują też mniej regularnie, więc wydłużają się okresy bez opadów i wzrasta ryzyko wystąpienia suszy rolniczej i niedoborów wody. W takich okresach zużywa się zasoby wodne, które potem ciężko jest odnowić, bo gdy po suszy spadnie deszcz - zazwyczaj ulewny - zaschnięta ziemia nie jest w stanie go przyjąć. Woda z niej spływa do kanalizacji lub rzek czy strumieni i nie zdąży w nią wsiąknąć. Jeśli trafi do morza, nie nada się już do użytku na ziemi - czytamy na stronie pit.lukasiewicz.gov.pl, w publikacji pt. "O wodzie bez lania wody. Bo może jej zabraknąć"

Z opracowania możemy się dowiedzieć, że światowe zapotrzebowanie na wodę ma do 2050 roku wzrosnąć o 55 procent. Najwięcej wody pochłania rolnictwo - 72 proc. Dla porównania - w domach i usługach zużywamy 16 proc., a przemysł pobiera 12 proc. 

Strażacy uczą, jak oszczędzać wodę

W ramach projektu "Bez lania wody - OSP i społeczności lokalne na straży zasobów wodnych", ochotnicy przygotowali najpierw narady w gminach.  Spotkania w różnych zakątkach Polski zgromadziły łącznie kilkaset osób, pozwalając zdiagnozować lokalne problemy związane z suszą czy podtopieniami i poszukać dla nich rozwiązań.

- Kolejnym krokiem, który teraz realizujemy, jest program grantowy dla tych z nich, którzy - zainspirowani wnioskami z narad - chcą przeprowadzić konkretne działania dotyczące gospodarowania wodą w swoich społecznościach lokalnych - wyjaśnia Katarzyna Pawłowska, koordynator "Bez lania wody - OSP i społeczności lokalne na straży zasobów wodnych" z Fundacji Stocznia.

Jak mówi, obecnie przygotowywane są projekty, które OSP będą realizować wiosną tego roku.

- To będą zróżnicowane działania. Są jednostki, które będą stawiały przy remizie zbiorniki na deszczówkę lub zakładały ogrody deszczowe, które mają pełnić funkcję pokazową i edukować mieszkańców o tym, że można wodą opadową gospodarować w sposób zrównoważony - opowiada koordynatorka projektu.

Fundacja Stocznia przekaże dotacje na ogrody deszczowe i zbiorniki na deszczówkę 

- W jednej z gmin taka mapa już funkcjonuje, ale wymaga aktualizacji - nadmienia Katarzyna Pawłowska. - Jest pomysł, żeby zaangażować młodzież z tamtego terenu w  wycieczkę do źródeł i wspólne sprawdzenie, jak sieć wodna wygląda obecnie, po wielu latach od stworzenia mapy. Inną formą edukacji będą warsztaty kompostowania połączone z budową pokazowego kompostownika przy szkole podstawowej. Ważna jest też edukacja dorosłych, którzy mają swoje domy, posesje, jak mogą samodzielnie i mądrze gospodarować wodą, czyli np. odbetonować podwórko, zbierać deszczówkę czy stworzyć ogród deszczowy, który będzie gromadził wodę opadową w miejscu, gdzie ona spada - tłumaczy koordynatorka "Bez lania wody - OSP i społeczności lokalne na straży zasobów wodnych".

Projekt ma charakter pilotażowy. Narady o wodzie zorganizowano w około 20 miejscowościach.

- Granty  planujemy przyznać  siedmiu jednostkom - podaje przedstawicielka Fundacji Stocznia.

Do druhów w różne rejony Polski trafi około 5-10 tys. zł.

- To środki na to, aby zaangażować mieszkańców w konkretne lokalne działania na rzecz racjonalnego gospodarowania wodą - uważa koordynatorka.

Fundacja - co zapowiada Katarzyna Pawłowska - planuje kontynuację programu. W najbliższych tygodniach otworzy kolejny nabór dla kilkudziesięciu strażaków z całej Polski chętnych do organizacji narady o wodzie w swojej gminie.

Ogrody deszczowe w strategicznych punktach wioski

- Mieszkamy na terenach, które są zagrożone podtopieniami, dlatego że w niedalekim sąsiedztwie nas była kopalnia Olkusz, która została zamknięta dwa lata temu i zaczęliśmy się borykać z podnoszącymi się poziomami wód gruntowych - mówi Agnieszka Tabor, druhna OSP Chrząstowice, kronikarz jednostki.

OSP Chrząstowice planuje założyć ogrody deszcze w strategicznych punktach miejscowości. Przy remizie pojawi się ogród w podwyższonym pojemniku, który będzie zasilany wodą z rynny.

- Przy przedszkolu chcemy zrobić ogród deszczowy w gruncie, który będzie ściągał wodę stojącą na terenie przedszkolnym i ten ogród będzie jednocześnie ścieżką sensoryczną dla dzieci. Oczywiście będzie obsadzony roślinami - opowiada druhna OSP Chrząstowice.

Z kolei, przy kapliczce w centrum wsi stanie pojemnik na deszczówkę. Wszystkie prace związane z wybudowaniem infrastruktury gromadzącej wodę zostaną bezpłatnie wykonane przez strażaków.

Z kolei, druhowie z OSP Janków Przygodzki (województwo wielkopolskie), dzięki dofinansowaniu planują zagospodarowanie niecki w wiosce, w której gromadzi się woda oraz obsadzenie terenu zielenią.

- Przy okazji realizacji projektu będziemy prowadzili działania edukacyjne. Planuję zorganizować wyjazdy dla strażaków do miejsc, gdzie ogrody deszczowe czy nawierzchnie przepuszczające wodę są już zamontowane  - mówi Dariusz Piechowiak, koordynator projektu w OSP Janków Przygodzki.